Creativiteitsmachine

Steve Thaler claimt dat hij een machine heeft uitgevonden die creatief is. Volgens de bedenker schrijft het ding muziek, ontwikkelt nieuwe limonade en heeft het nieuwe mineralen ontdekt. Zijn gepatenteerde machine heeft al een patent op een idee verkregen. De creativiteitsmachine is gebaseerd op neuraal netwerk. Zo'n netwerk moet je eerst trainen om resultaten te kunnen voorspellen. Om bijv. de prijs van een huis te kunnen voorspellen geef je een netwerk een lijst met huizenprijzen en een aantal variabelen die de huizenprijs kunnen bepalen, zoals vloeroppervalk, aantal kamers, aantal badkamers, de grote van de keuken etc. Na deze training geef je van een huis de verschillende variabelen op. Vervolgens komt het netwerk tot een schatting van de prijs. Neurale netwerken zijn al een aantal jaar gemeengoed. Maar wat maakt Thalers' machine dan zo bijzonder? Ten eerste stopt Thaler ruis in zijn netwerk. Door connecties uit te zetten of waardes van sommige connecties te veranderen ontstaan variaties in de uitkomsten. Hij noemt dit de bijna-dood-ervaring van een netwerk. Hierdoor kan het netwerk verrassend creatieve uitkomsten geven in bepaalde domeinen. Al is dat voor het voorspellen van een huizenprijs natuurlijk niet zo handig. Maar ook een regulier, nog niet getraind neuraal netwerk geeft onzinuitkomsten die creatief kunnen zijn. Zijn patent verkreeg hij dan ook door de introductie van een tweede neuraal netwerk. Dit netwerk beoordeelt de creatieve uitkomsten als een goed of slecht ontwerp. In New Scientist staat een uitgebreid artikel over Thaler en zijn creativiteitsmachine. Ik vond nog een slideshow die in meer detail uitlegt hoe de machine werkt. Zijn claim op een machien die 'echt' creatief is, is door een aantal AI-onderzoekers met wantrouwen ontvangen. Of machines echt creatief kunnen zijn, is dan ook al tijden een groot discussiepunt. Tijs Vermeulen vat op zijn homepage de standpunten van Hofstadter, Minsky en Penrose samen. AI Topics is een goede resource om meer te weten te komen over Creativiteit en in de Google Directory staan alle grote namen op een rijtje. Misschien is het meest pragmatisch om een Haringiaans standpunt in te nemen; een parafrase uit Haring's De ijzeren wil: Of creativiteit nou ingeprogrammeerd is door de evolutie of door een programmeur doet niet zo ter zake. Onze creativteit lijkt in zeker zin op die van deze machine en andersom, en de creativiteit van deze machine is net zo echt als die van ons. Ook zijn klanten malen er niet zo om want Thaler's bedrijf, Imagination Engines heeft klanten genoeg en niet de minste.